Van gedicht tot gedicht: Mallarmé vs Arne Schoenvuur

Le démon de l'Analogie is een prachtig prozagedicht van de Franse dichter Mallarmè. Het gaat over hoe literatuur zich ongemerkt nestelt in de werkelijkheid en omgekeerd, hoe de werkelijkheid de literatuur binnensluipt. De tekst was de aanleiding voor een essay dat eerder op deze blog verschenen is. Onlangs heb ik de tekst naar Herlinda Vekemans gestuurd die er een aantal heel scherpe opmerkingen op heeft gemaakt. Door haar opmerkingen ben ik de tekst van Mallarmé opnieuw gaan vertalen en hertalen. Heiligschennis? Maak zelf maar uit. De eerste tekst hieronder is een vrije hertaling van de openingsverzen. De tweede tekst is een meer getrouwe hertaling van diezelfde verzen. Tekst 1 komt chronologisch dus na tekst 2. Kwestie van het eenvoudig te houden :-).

(het vrije hertaling gedicht)

na het concert raakt hij haar een laatste keer aan
en neemt de benen

zij, rilt in haar slaap nog even na
een druppel die langs haar ruggegraat
glijdt

herfstblad dat. knakt
en naar beneden d
warrelt

mist
verraadt een stilgezwegen aanslag
straks wanneer het leven komt

uit alle wondjes tegelijk
tevoorschijn gekropen

er zit niets anders op
dan een praatje te maken

en te hopen
op een aanwijzing

(de eerste hertaling van de eerste verzen)

schoorvoetend dansen
--------------------

de praatjes - jij
kent ze
niet?

paraderen zij
over je lippen, lappen
lompen waar
tussen de wind een zin
aanblaast zo absurd
als?

ik verlaat mijn appartement
met het gevoel dat eigen is
aan de vederlichte vleugelstrijk
van de stok wanneer die de snaren beroert
slepend en toch
lichtvoetig
(gespeelde tegenzin)
actes de présence geeft voor: een stem
de woorden uitsprekend
in dalende toon: de Voorlaatste

is dood, maar dan
op zo'n manier dat:

de voorlaatste
het vers besluit en

is dood
zich losmaakt van de uitgeputte spanning

(nu)te(lozer)

warrelt

waar elke betekenis
zoek is

(de eerste verzen uit de oorspronkelijke Franse tekst)

Des paroles inconnues chantèrent-elles sur vos lèvres, lambeaux maudits d'une phrase absurde ?

Je sortis de mon appartement avec la sensation propre d'une aile glissant sur les cordes d'un instrument, traînante et légère, que remplaça une voix prononçant les mots sur un ton descendant: "La Pénultième est morte", de façon que

La Pénultième

finit le vers et

Est morte se détacha de la suspension fatidique plus inutilement en le vide de signification.

(de volledige Franse tekst)