Die diagnose, is dat nu echt nodig?
Om de zoveel tijd is het prijs. Dan is er weer eens iemand die het nodig acht om autisme of adhd weg te zetten als een overroepen cultuurverschijnsel. Zoals in dit oude artikel dat naar aanleiding van het aankomende schooljaar opnieuw op de startpagina van Het Laatste Nieuws werd geplaatst.
Dat daarmee het leed van een hele groep mensen geminimaliseerd en gebagatelliseerd wordt, daar ligt de gemiddelde neurotypical niet wakker van. Het zal hen worst wezen. Die mensen met ass en adhd en hun families moeten zich niet zo aanstellen.
Dat daarmee het leed van een hele groep mensen geminimaliseerd en gebagatelliseerd wordt, daar ligt de gemiddelde neurotypical niet wakker van. Het zal hen worst wezen. Die mensen met ass en adhd en hun families moeten zich niet zo aanstellen.
Het is in de eerste plaats stuitend dat in een artikel als dit enkel twee neurotypische experts aan het woord gelaten worden. Want dat bevestigt het idee dat het enkel mensen zijn die geen ass of adhd hebben die iets zinvols te vertellen hebben over hoe een diagnose een positieve of negatieve impact kan hebben.
Omdat er geen eenduidig biologisch beeld is van wat autisme en adhd veroorzaakt of bepaalt, is het blijkbaar toegestaan om met de regelmaat van de klok te suggereren dat autisme en adhd wel eens tot het rijk van de verbeelding kunnen behoren. En dat met een beetje verbeelding en wilskracht de problemen die mensen nu ervaren door hun ass of adhd verholpen kunnen worden.
Wie ass en adhd heeft, en vooral, wie de diagnose op latere leeftijd krijgt, die heeft er vaak al een lijdensweg op zitten. Om die verhalen te horen hoef je maar één van de vele online groepen met ervaringsdeskundigen te raadplegen. Die mensen hebben zich, samen met hun omgeving al suf gepiekerd waarom de gewoonste zaken in hun leven zo moeilijk blijken. Waarom het niet lukt om een baan vast te houden. Waarom vriendschappen aangaan zo moeizaam loopt. Waarom het dagelijkse leven zo uitputtend is. Waarom ze van de ene in de andere depressie sukkelen.
Ze zijn ten einde raad wanneer ze uiteindelijk bij een diagnose uitkomen. Dan is er eindelijk een verklaring voor het lijden, de frustraties, het onbegrip. Maar daarmee is hun leven nog niet veranderd, zitten ze nog niet in een situatie die aangepast is aan hun mogelijkheden en beperkingen. Want daar geeft een diagnose helaas geen pasklaar antwoord op.
Want wat doe je met je relatie? Hoe voed je kinderen op én bouw je voldoende hersteltijd in? Wat met werk? Hoe overleef je als je geen voltijdse baan aankunt? Informatie over hou ouders kinderen met autisme of adhd kunnen helpen is er te over, maar wat met volwassenen die al een groot stuk van hun leven geleefd hebben op een manier die behoorlijk nefast is geweest voor hun fysieke en mentale welzijn? Daarover is weinig te vinden.
Waar we het mee moeten stellen zijn vaak wat vage verhaaltjes over bijzondere talenten en luisteren naar jezelf. De praktijk is minder rooskleurig en eenduidig. Mensen met autisme (voor adhd weet ik het niet) hebben nog altijd een lagere levensverwachting dan neurotypische mensen. Ook leiden ze vaker aan depressies en andere fysieke aandoeningen. Ook het aandeel mensen met ass dat kampt met verslavingen is verhoudingsgewijs groter dan bij neurotypische mensen.
Dat heeft niet met gebrek aan verbeelding te maken, maar alles met een gebrekkige kennis van wat autisme en adhd inhouden. Met een gebrekkige kennis van wat het betekent om met autisme of adhd door het leven te gaan, wat realistische en vooral humane verwachtingen zijn die je kunt hebben tegenover autistische mensen, en wat humane omgangsvormen zijn.
Daarvoor zijn in de eerste plaats gedegen kennis, betrokkenheid en bescheidenheid nodig. En wat verbeelding. Niet van de kant van mensen met autisme of adhd, maar van de kant van de neurotypische mensen, zodat ze zich op z'n minst een beetje voor kunnen stellen hoe het is om te leven met een brein dat fundamenteel anders functioneert en een lichaam dat de wereld fundamenteel anders beleeft.
Net daarvoor is een diagnose ontegensprekelijk wél van cruciaal belang: een diagnose maakt duidelijk dat wie autistisch is of wie eender welke andere vorm van neurodiversiteit heeft (adhd, dyslexie, dyspraxie, ...) de wereld fundamenteel anders beleeft dan jou (als neurotypische mens), dat die persoon fundamenteel andere dingen nodig heeft, fundamenteel andere dingen kan en niet kan.
Een diagnose kan bevrijdend werken als het denkbaar maakt wat eerst ondenkbaar was, bespreekbaar wat onbespreekbaar was, benoembaar wat onzegbaar was, zichtbaar wat onzichtbaar was. Een diagnose kan bevrijdend werken als het duidelijk maakt dat hoe iemand met ass of adhd zich voelt en gedraagt, past bij hoe zij de wereld ervaren, dat wat zij voelen, doen en ervaren in de eerste plaats menselijk en natuurlijk is.
Dat een neurotypische maatschappij dat lastig vindt of ongepast, zegt meer over het gebrek aan verbeelding van die samenleving dan over het al dan niet beperkende karakter van een diagnose. Wie denkt dat met minder diagnoses de problemen zullen verdwijnen die autistische mensen en mensen met adhd ervaren, die dwaalt. Erger nog, die dreigt de problemen en het leed van mensen met autisme en adhd enkel groter te maken.
Wie denkt dat dat een goed idee is, gedraagt zich onmenselijk.
Hannes Couvreur
Heeft autisme en adhd.
Vader van twee dochters.
Beeldend kunstenaar.
Kreeg zijn diagnose op zijn 38ste.
#actuallyautistic #autismawareness #ass #adhd
Omdat er geen eenduidig biologisch beeld is van wat autisme en adhd veroorzaakt of bepaalt, is het blijkbaar toegestaan om met de regelmaat van de klok te suggereren dat autisme en adhd wel eens tot het rijk van de verbeelding kunnen behoren. En dat met een beetje verbeelding en wilskracht de problemen die mensen nu ervaren door hun ass of adhd verholpen kunnen worden.
Wie ass en adhd heeft, en vooral, wie de diagnose op latere leeftijd krijgt, die heeft er vaak al een lijdensweg op zitten. Om die verhalen te horen hoef je maar één van de vele online groepen met ervaringsdeskundigen te raadplegen. Die mensen hebben zich, samen met hun omgeving al suf gepiekerd waarom de gewoonste zaken in hun leven zo moeilijk blijken. Waarom het niet lukt om een baan vast te houden. Waarom vriendschappen aangaan zo moeizaam loopt. Waarom het dagelijkse leven zo uitputtend is. Waarom ze van de ene in de andere depressie sukkelen.
Ze zijn ten einde raad wanneer ze uiteindelijk bij een diagnose uitkomen. Dan is er eindelijk een verklaring voor het lijden, de frustraties, het onbegrip. Maar daarmee is hun leven nog niet veranderd, zitten ze nog niet in een situatie die aangepast is aan hun mogelijkheden en beperkingen. Want daar geeft een diagnose helaas geen pasklaar antwoord op.
Want wat doe je met je relatie? Hoe voed je kinderen op én bouw je voldoende hersteltijd in? Wat met werk? Hoe overleef je als je geen voltijdse baan aankunt? Informatie over hou ouders kinderen met autisme of adhd kunnen helpen is er te over, maar wat met volwassenen die al een groot stuk van hun leven geleefd hebben op een manier die behoorlijk nefast is geweest voor hun fysieke en mentale welzijn? Daarover is weinig te vinden.
Waar we het mee moeten stellen zijn vaak wat vage verhaaltjes over bijzondere talenten en luisteren naar jezelf. De praktijk is minder rooskleurig en eenduidig. Mensen met autisme (voor adhd weet ik het niet) hebben nog altijd een lagere levensverwachting dan neurotypische mensen. Ook leiden ze vaker aan depressies en andere fysieke aandoeningen. Ook het aandeel mensen met ass dat kampt met verslavingen is verhoudingsgewijs groter dan bij neurotypische mensen.
Dat heeft niet met gebrek aan verbeelding te maken, maar alles met een gebrekkige kennis van wat autisme en adhd inhouden. Met een gebrekkige kennis van wat het betekent om met autisme of adhd door het leven te gaan, wat realistische en vooral humane verwachtingen zijn die je kunt hebben tegenover autistische mensen, en wat humane omgangsvormen zijn.
Daarvoor zijn in de eerste plaats gedegen kennis, betrokkenheid en bescheidenheid nodig. En wat verbeelding. Niet van de kant van mensen met autisme of adhd, maar van de kant van de neurotypische mensen, zodat ze zich op z'n minst een beetje voor kunnen stellen hoe het is om te leven met een brein dat fundamenteel anders functioneert en een lichaam dat de wereld fundamenteel anders beleeft.
Net daarvoor is een diagnose ontegensprekelijk wél van cruciaal belang: een diagnose maakt duidelijk dat wie autistisch is of wie eender welke andere vorm van neurodiversiteit heeft (adhd, dyslexie, dyspraxie, ...) de wereld fundamenteel anders beleeft dan jou (als neurotypische mens), dat die persoon fundamenteel andere dingen nodig heeft, fundamenteel andere dingen kan en niet kan.
Een diagnose kan bevrijdend werken als het denkbaar maakt wat eerst ondenkbaar was, bespreekbaar wat onbespreekbaar was, benoembaar wat onzegbaar was, zichtbaar wat onzichtbaar was. Een diagnose kan bevrijdend werken als het duidelijk maakt dat hoe iemand met ass of adhd zich voelt en gedraagt, past bij hoe zij de wereld ervaren, dat wat zij voelen, doen en ervaren in de eerste plaats menselijk en natuurlijk is.
Dat een neurotypische maatschappij dat lastig vindt of ongepast, zegt meer over het gebrek aan verbeelding van die samenleving dan over het al dan niet beperkende karakter van een diagnose. Wie denkt dat met minder diagnoses de problemen zullen verdwijnen die autistische mensen en mensen met adhd ervaren, die dwaalt. Erger nog, die dreigt de problemen en het leed van mensen met autisme en adhd enkel groter te maken.
Wie denkt dat dat een goed idee is, gedraagt zich onmenselijk.
Hannes Couvreur
Heeft autisme en adhd.
Vader van twee dochters.
Beeldend kunstenaar.
Kreeg zijn diagnose op zijn 38ste.
#actuallyautistic #autismawareness #ass #adhd
Reacties
Een reactie posten