Addendum1: Hoe noodzakelijk zijn regels voor kritiek op het internet? De tien geboden en verboden van een kunstcriticus
Anna Tilroe's tien geboden en verboden voor de kunstcriticus, zoals ze ook op de website van het VTI te vinden zijn.
Wat moet
Wat moet
- goed en scherp kunnen kijken, denken en schrijven
- helderheid en precisie nastreven
- autonoom en onbevooroordeeld zijn t.o.v. het stuk / kunstwerk, maar ook t.o.v. het publiek en het medium
- een persoonlijke visie ontwikkelen
- een brede culturele, sociale en artistieke belangstelling hebben
- kennis hebben van het vakgebied en het filosofische en theoretische discours
- context en achtergrond geven aan het stuk / kunstwerk
- respect betonen voor makers en betrokkenen
- beseffen voor welk publiek en welk medium men schrijft
- tot een oordeel komen, impliciet of expliciet maar altijd beargumenteerd.
- anderen, ook vakgenoten, napraten
- ijdel / zelfingenomen zijn
- incrowd / kunstbonzen proberen te behagen
- zich revancheren over rug van maker heen
- zich tot de vakgenoten richten over het hoofd van het lezerspubliek heen
- schrijven over dingen waar men niets of onvoldoende van af weet
- jargon, ook in vakbladen
- ego-tripperij
- vertellen hoe het had moeten zijn / op de stoel van de maker gaan zitten
- oordelen zonder argumenteren
Deze lijst is een bijlage bij dit essay over kritiek op het internet.
Hier ben ik dan. Wel ik vind bovenstaande do's en don'ts eigenlijk een evidentie. Vooral het opbouwen van een goede argumentatie probeer ik na te streven. Ik zie het schrijven van opiniestukken als een ambacht. Er zijn bepaalde knepen, stiksels en naadloze overgangen die je à volonté kan afwisselen om je standpunt duidelijk te maken. Goede test vind ik ook het trachten samenvatten van je statement in één zin. Dan het traject aflegggen van je redenering naar je (tijdelijke, zelfgeconstrueerde) gelijk.Anderzijds kan ik wel hebben dat mensen schrijven over publieke dingen waar ze mee in aanraking kwamen en niet meteen specialist in zijn, maar dan moet men wel definiëren dat het om de 'nederige' opinie van een leek gaat. Persoonlijk hou ik er van om het onstaan van de keuze voor je onderwerp te situeren, je verandering van opinie te beschrijven, je eigen zwakte toe te geven en zalven en slaan te combineren. Aan het werken met de ambachtelijke trukendoos beleeft een mens veel pret. Daar kan een bouwpakket voor gevorderden van één of ander titanic-schaalmodel niet tegenop. All for now... ik moet alweer op stap.
BeantwoordenVerwijderengrote groet
chris
Voormalig gezant van de VN voor Soedan Jan Pronk - notoir weggestuurd door de Soedanese regering vanwege zijn kritiek o.m. in zijn weblog - is uiteraard geen kunstcriticus. Niettemin geeft hij in zijn laatste blog 5 uitgangspunten om openbare geschriften en blogs in het bijzonder acceptabel te laten zijn voor een diplomaat (hij noemt zich zelf steevast politicus) en diens publiek. De helft minder dan het aantal van Anna Tilroe, gedeeltelijk overlappend en in hun algemeenheid toch zeer van toepassing. Hoewel die 5 uitgangspunten van Pronk zeer voordehandliggend lijken, blijken ze in praktijk voor menigeen vaak moeilijk. Niet zonder bewondering moet ik eraan toevoegen dat Pronk zich er in zijn blogs steeds aan heeft gehouden.
BeantwoordenVerwijderenHelaas hebben de Soedanese autoriteiten dat anders opgevat.
Zie:http://www.janpronk.nl/index120.html
Groet,
Bertus Pieters
vreemd vind ik dat de geboden beginnen met moet:
BeantwoordenVerwijderenje naam geeft steeds mooie dingen arne he geeft vuur schoenen van leer en brengt taal ter ontleding aan mensen.
Ik lees op je log en denk, log ben je niet.
je reikt aan, wat is schrijven meer dan aanreiken.
noem me anonymus
daar ligt us in en mo het begin van Mohammed, iets van toen en morgen, er ligt veel in taal als je ruimte geeft en mensen durft te noemen bij naam.
Zaad van een mens is immer wit of gemend gebroken wit van kleur.
De natuur geeft in die zin vanuit ieder mens het roze van leven al aan, dus waarom steeds het heilige begin met de woorden wat moet.
Is schrijven niet meer dan een schrij, een deel van schrijden.
Is leven een moeten, een watje in de kleuren van regenbogen .
Is een wat wit zo als wolken het weten van zitten op wolken een wereld overzien, de taal en tekens waarderen in welke vorm ook.
Taal is zoveel meer dan geboden.
Taal is bredere dan het breedste zicht als je over grenzen durft te kijken en niets raar weg bergt in de krochten van je geest.
Taal is open staan voor leven
de ven in het bos, de bomen herkennen, leren kennen, de schors hun vruchten hun blad.
Taal ik raak er niet van uitgesproken,toch wordt mijn taal gebannen door mensen, door site's zoals de Contrabas, Lettertempel en bladen die zeggen st zwijg je schrijft geen poëzie.
Soms denk ik, ligt het aan de ogen , het zicht dat mensen niet op taal in alle eenvoud durven leggen, bakenen ze derhalve hun wereld in delen en aanreiken , in erkennen af binnen de groep die hun bekend is.
Zijn ze bang voor taal, zijn ze dicterend hun eigen lul die ze nalopen hun kut hun ego en niet meer open voor wat er meer in taal ligt, buiten de commerciële opbrengsten.
Ik lees je log steeds graag arne want ik ben onbekend met wat anderen soms wel toegang verschaft en mijzelf vaak niet die toegang op een of andere manier schijnt te geven. Ik ben kind, in gedachten, kind in de zin van blanco, ik oordeel niet graag over wat wel of niet goed is, ik lees op gevoel , wat me aanspreekt is per dag verschillend.
Ik begrijp dat mensen regels wensen
voorschriften en voorwaarden.
Meteen denk ik dan , als ze voor schriften zijn, voor waarden zijn
waarom zijn ze dan alleen waard van hun eigen gelijk zonder de waarde van woorden van anderen te erkennen en recht te doen , door iets toe te voegen in plaats van te ridiculiseren, iets te bannen wat hen onbekend is, maar gebaseerd op een vooroordeel
een hardnekkig iets.
Taal is het hart en hoofd durven wantrouwen, niet buitensluiten van
taal en verwondering in taal over leven.
Hoeveel bomen kapt men niet
alleen om het kappen uit eigen belang in leven.
Ik begrijp het soms niet.
Leven is net stof, denken en in mijn belevering, die leven is steeds een Saturnus gevoel
compleet uit te leggen klaar zo als glas helder of glas in lood kan zijn, meer dan geboden.
Taal kan elan kan je ruimte geven
als angst voor onbekende namen
na men en het oordeels des mensje
ook een past kan krijgen in open baren dat er meer mensen zijn
dan woorden om leven te beschrijven.
Aan en in taal ligt immer een paradijs, niet alleen ijs maar ook ijzer uit oer en oude tijden de tekens van vaders en moeders
in de oorvegen van zinnen in regels gevat als mensen de tijd en moed nemen , te lezen en ook eens anderen te dulden in de wereld van poëzie is het niet.
van hier lieve groet
ik ban nooit leven leven geeft het cabaret de liedjes en vooral een stem als je stem mag klinken vol met iets van waarde, is mijn visie.
In regels is maar een deel van afgebakend de baksels van leven en het end te lezen en ik zeg jammer als mensen zo denken.
Er ligt oneindigheid in leven in het accepteren van er is meer dan een oog aan in en zicht kan schenken.
Soms is er een wenk van een wolk
een kind en iets van , neem even de tijd om woorden echt helder te vatten, dan is er groei en innovatie, iets van belang wat
ook mag bestaan en zeker absoluut het bewaren waard is.
Ik noem leven liefde, de kracht in alle naaktheid, poëzie.
Maar wie ben ik, ik zeg ook iemand die schrijft en wel uit bevlogenheid voor alles in leven , leven doe je met je mond dan is alles verteerbaar teer en baar zo broos ook prachtig een waar wonder in taal gevat.
Zelfs als een glas breekt, zijn er nog scherven in het geluk die weerspiegelen.
noem me ook gewoon mens, gewoon schrijver, zeg maar annemieke