Nieuwe geluidsopnames verhoren Guantanamo
Nieuws op de Amerikaanse radiozender NPR: voor het eerst zijn er audiofragmenten vrijgegeven van de verhoren op Guantanamo.
Je kunt de fragmenten hier beluisteren:
http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=6514923&ft=1&f=1001
Het gaat om fragmenten uit de verhoren van Hadj Boudella en Mustafa Ait Idir. De opnames zijn gemaakt door het Amerikaanse leger en dateren van de herfst van 2004. Uit de ondervraging moest blijken of Boudella, Ait Idir en vier andere gevangenen nog steeds beschouwd moesten worden als "enemy combatant". Advocaten van de beklaagden wisten beslag te leggen op de tapes door zich te beroepen op de Freedom of Information Act.
Oppakken en wegwezen
De twee Algerijnen Boudella en Ait Idir woonden al 10 jaar in Joegoslavië toen ze kort na de aanslagen van 11 september voor het eerst werden gearesteerd, samen met nog vier andere mannen. De zes werden ervan verdacht een aanslag te hebben voorbereid tegen de Amerikaanse en Britse ambassades in Sarajevo. Een Bosnische rechter sprak hen echter vrij bij gebrek aan bewijzen.
Daarop werden de mannen prompt van de straat geplukt door Amerikaanse en Bosnische troepen en zonder boe of ba op een vliegtuig gezet naar Guantanamo Bay in Cuba. Het zou exact drie jaar duren vooraleer de mannen te horen kregen wat hen precies ten laste werd gelegd.
Schamele bewijslast
De bewijzen tegen Boudella en co zijn na meer dan vier jaar opsluiting nog altijd bijzonder dun. Het is voor de beklaagden ook erg moeilijk om zich te verdedigen tegen de zogenaamd harde bewijzen waarover leger en inlichtingendiensten zouden beschikken. Vaak gaat het om zogezegd geheime informatie waar de beklaagden weinig of geen details over krijgen, wat het moeilijk maakt om de argumenten van de aanklagers tegen te spreken.
Op de tapes is te horen hoe de beklaagden aanwijzingen geven aan hun ondervragers waar die getuigen kunnen vinden die hun onschuld kunnen bewijzen. Advocaten noch beklaagden weten wat het leger en de inlichtingendiensten met deze informatie aanvangen. "Mustafa, you shall be notified of the tribunal decision upon completion of the review of these proceedings by the convening authority in Washington, D.C.," is alles wat Air Idir te horen krijgt aan het einde van zijn ondervraging.
Vijf jaar weg van de wereld, zomaar
Ondertussen zijn we twee jaar verder. Ait Idir en Boudella blijven volgens de Amerikaanse overheid "enemy combatants", maar beide heren zijn tot op heden nog altijd niet in staat beschuldiging gesteld. In januari zullen beide heren precies vijf jaar opgesloten zitten in Guantanamo Bay.
De Tipton Three
Het verhaal van Ait Idir en Boudella komt overeen met dat van de Tipton Three, drie Britse moslimjongens, afkomstig uit de buurt van Tipton. De drie waren tijdens de invasie van de Amerikanen in Afganistan op bezoek in Pakistan. Eén van de jongemannen zou er gaan trouwen. De drie besloten een trip te maken naar het buurland om met hun eigen ogen te zien wat er allemaal gaande is. Wat begon als een jongensachtig avontuur, draait uit op een nachtmerrie.
Net wanneer ze terug naar Pakistan proberen te vluchten geraken ze verzeild tussen de Talibanstrijders. Niet veel later worden ze gevangen genomen door de Noordelijke Alliantie hen uiteindelijk zullen overleveren aan de Amerikaanse en Britse strijdkrachten. Tot hun afschuw behandelen die laatste hen niet als landgenoten, maar als hun grootste vijanden. Na een paar weken als honden behandeld te zijn, krijgen ze een zak over hun hoofd en worden ze zonder enige uitleg overgevlogen naar het beruchte kamp X-Ray op Guantanamo Bay. (foto's BBC)
De drie zullen uiteindelijk twee jaar opgesloten blijven. Ondertussen worden ze gemarteld en beschuldigd van terrorisme en sympathie voor Ossama Bin Laden. Ze zijn zogezegd formeel herkend tijdens een bijeenkomst in Pakistan waar ook Ossama Bin Laden de menigte heeft toegesproken. Uiteindelijk blijkt toch dat de jongens wel degelijk in Groot-Britannië waren op het moment van de feiten. Ze krijgen te horen dat alles berust op een misverstand. De Tipton Three mogen naar huis. Geen excuses, geen verdere uitleg.
Road to Guantanamo
Trailer: The Road to Guantanamo
Je kunt de volledige film ondertussen bekijken op YouTube (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8).
Het lijkt me sterk dat dit legaal zou zijn. De DVD is wel al te huur. De release voor verkoop is gepland voor 7 december. Wil je hem al op voorhand bestellen, dan kan je dat hier.
Het verhaal van de Tipton Three is meesterlijk verfilmd door Michael Winterbottom in zijn docudrama "The Road To Guantanamo". De film verscheen in de lente van dit jaar en heeft sindsdien al voor flink wat beroering gezorgd vanwege de openlijke kritiek op de Amerikaanse en Britse strijd tegen het moslimterrorisme. In maart werd de prent bekroond met een Zilveren Beer op het filmfestival van Berlijn.
Sensatie of inzicht
Ik de film pas onlangs gezien. Hij heeft me enorm aangegrepen. Achteraf voelde ik me misbruikt en bedrogen, ook al wist ik dat Bush en co gelogen hadden, ook al wist ik dat er gruwelijke dingen gebeurden op Guantanamo. Winterbottom is er echter in geslaagd om die gevangenen een gezicht te geven en om de stompzinnigheid en het gebrek aan inlevingsvermogen van het Amerikaanse leger pijnlijk precies in beeld te brengen.
Geschrokken van mijn eigen reactie begon ik me af te vragen of ik mijn verontwaardiging wel oprecht was. Was ze niet meer het resultaat van enkele filmische ingrepen? Wist ik al niet langer wat er gaande was in Guantanamo Bay? Had ik nu werkelijk een docudrama nodig om zo aangegrepen te worden door de feiten die zich daar hebben afgespeeld? En kan ik wel afgaan op die film om een oordeel te vellen over Guantanamo Bay? Zou ik, ook zonder de film, tot zo'n oordeel hebben kunnen komen?
Nu ik de NPR-fragmenten gehoord heb, weet ik zeker van wel. Ik weet ook dat de film van Winterbottom me oprecht heeft aangegrepen. De film van Winterbottom vertelt - zo bewijzen de fragmenten - een waarheid als een koe. De fictionele toevoegingen en de technische middelen die Winterbottom gebruikt om 'zijn' verhaal te vertellen, staan altijd ten dienste van dat verhaal. Ze verhelderen het, creëren een ruimte waarin het kan weerklinken, waarin je als kijker oog in oog komt te staan met die monsterachtige aberratie die Guantanamo Bay is.
Adorno en de monsterlijke machinaties van de rede
En toch moet ik weer denken aan Adorno en zijn instrumentalisering van de rede. "Road to Guantanamo" laat goed zien hoe angst de perfect geoliede geweldmachine overneemt die het Amerikaanse leger en de Amerikaanse inlichtingendiensten zijn. Het gruwelijke is dat nagenoeg alle schakels in die machine denken te weten wat ze aan het doen zijn. Ze kunnen het beredeneren binnen de context van de machine, binnen het kader van de strijd tegen terrorisme. Voor heel wat Amerikaanse soldaten - kijk naar de getuigenissen van de folteraars in Abu Graib - zijn hun handelingen en opvattingen in de eerste plaats logisch. Ze doen wat de rest doet en ze doen het in functie van de natie en de democratie.
In werkelijkheid ligt de zaak net even anders. Want het is geen heldere redenering die de geweldreflex van de Amerikaanse samenleving stuurt, maar een primaire emotie en die is niet zomaar onder controle te krijgen. Alleen zo kun je verklaren dat de Amerikaanse samenleving in staat is om in naam van de democratie concentratiekampen te creëren, kampen die het ultieme symbool van de bescherming van de vrijheid zouden moeten zijn. En zeg niet dat de Amerikaanse intelligentia niet weet wat er in WO II gebeurd is bij de jodenvervolging. Desondanks zullen weer heel wat van de schakels, de gewone mensen die gewoon hun werk doen in dit wrede verhaal net als toen schouderophalend moeten zeggen: "I didn't know." Ich habe es nicht gewust. En het ergste is dat velen onder hen nog gelijk hebben ook.
Je kunt de fragmenten hier beluisteren:
http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=6514923&ft=1&f=1001
Hadj Boudella en Mustafa Ait Idir
Oppakken en wegwezen
De twee Algerijnen Boudella en Ait Idir woonden al 10 jaar in Joegoslavië toen ze kort na de aanslagen van 11 september voor het eerst werden gearesteerd, samen met nog vier andere mannen. De zes werden ervan verdacht een aanslag te hebben voorbereid tegen de Amerikaanse en Britse ambassades in Sarajevo. Een Bosnische rechter sprak hen echter vrij bij gebrek aan bewijzen.
Daarop werden de mannen prompt van de straat geplukt door Amerikaanse en Bosnische troepen en zonder boe of ba op een vliegtuig gezet naar Guantanamo Bay in Cuba. Het zou exact drie jaar duren vooraleer de mannen te horen kregen wat hen precies ten laste werd gelegd.
Schamele bewijslast
De bewijzen tegen Boudella en co zijn na meer dan vier jaar opsluiting nog altijd bijzonder dun. Het is voor de beklaagden ook erg moeilijk om zich te verdedigen tegen de zogenaamd harde bewijzen waarover leger en inlichtingendiensten zouden beschikken. Vaak gaat het om zogezegd geheime informatie waar de beklaagden weinig of geen details over krijgen, wat het moeilijk maakt om de argumenten van de aanklagers tegen te spreken.
Op de tapes is te horen hoe de beklaagden aanwijzingen geven aan hun ondervragers waar die getuigen kunnen vinden die hun onschuld kunnen bewijzen. Advocaten noch beklaagden weten wat het leger en de inlichtingendiensten met deze informatie aanvangen. "Mustafa, you shall be notified of the tribunal decision upon completion of the review of these proceedings by the convening authority in Washington, D.C.," is alles wat Air Idir te horen krijgt aan het einde van zijn ondervraging.
Vijf jaar weg van de wereld, zomaar
Ondertussen zijn we twee jaar verder. Ait Idir en Boudella blijven volgens de Amerikaanse overheid "enemy combatants", maar beide heren zijn tot op heden nog altijd niet in staat beschuldiging gesteld. In januari zullen beide heren precies vijf jaar opgesloten zitten in Guantanamo Bay.
De Tipton Three
Het verhaal van Ait Idir en Boudella komt overeen met dat van de Tipton Three, drie Britse moslimjongens, afkomstig uit de buurt van Tipton. De drie waren tijdens de invasie van de Amerikanen in Afganistan op bezoek in Pakistan. Eén van de jongemannen zou er gaan trouwen. De drie besloten een trip te maken naar het buurland om met hun eigen ogen te zien wat er allemaal gaande is. Wat begon als een jongensachtig avontuur, draait uit op een nachtmerrie.
Net wanneer ze terug naar Pakistan proberen te vluchten geraken ze verzeild tussen de Talibanstrijders. Niet veel later worden ze gevangen genomen door de Noordelijke Alliantie hen uiteindelijk zullen overleveren aan de Amerikaanse en Britse strijdkrachten. Tot hun afschuw behandelen die laatste hen niet als landgenoten, maar als hun grootste vijanden. Na een paar weken als honden behandeld te zijn, krijgen ze een zak over hun hoofd en worden ze zonder enige uitleg overgevlogen naar het beruchte kamp X-Ray op Guantanamo Bay. (foto's BBC)
De drie zullen uiteindelijk twee jaar opgesloten blijven. Ondertussen worden ze gemarteld en beschuldigd van terrorisme en sympathie voor Ossama Bin Laden. Ze zijn zogezegd formeel herkend tijdens een bijeenkomst in Pakistan waar ook Ossama Bin Laden de menigte heeft toegesproken. Uiteindelijk blijkt toch dat de jongens wel degelijk in Groot-Britannië waren op het moment van de feiten. Ze krijgen te horen dat alles berust op een misverstand. De Tipton Three mogen naar huis. Geen excuses, geen verdere uitleg.
Road to Guantanamo
Trailer: The Road to Guantanamo
Je kunt de volledige film ondertussen bekijken op YouTube (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8).
Het lijkt me sterk dat dit legaal zou zijn. De DVD is wel al te huur. De release voor verkoop is gepland voor 7 december. Wil je hem al op voorhand bestellen, dan kan je dat hier.
Het verhaal van de Tipton Three is meesterlijk verfilmd door Michael Winterbottom in zijn docudrama "The Road To Guantanamo". De film verscheen in de lente van dit jaar en heeft sindsdien al voor flink wat beroering gezorgd vanwege de openlijke kritiek op de Amerikaanse en Britse strijd tegen het moslimterrorisme. In maart werd de prent bekroond met een Zilveren Beer op het filmfestival van Berlijn.
Sensatie of inzicht
Ik de film pas onlangs gezien. Hij heeft me enorm aangegrepen. Achteraf voelde ik me misbruikt en bedrogen, ook al wist ik dat Bush en co gelogen hadden, ook al wist ik dat er gruwelijke dingen gebeurden op Guantanamo. Winterbottom is er echter in geslaagd om die gevangenen een gezicht te geven en om de stompzinnigheid en het gebrek aan inlevingsvermogen van het Amerikaanse leger pijnlijk precies in beeld te brengen.
Geschrokken van mijn eigen reactie begon ik me af te vragen of ik mijn verontwaardiging wel oprecht was. Was ze niet meer het resultaat van enkele filmische ingrepen? Wist ik al niet langer wat er gaande was in Guantanamo Bay? Had ik nu werkelijk een docudrama nodig om zo aangegrepen te worden door de feiten die zich daar hebben afgespeeld? En kan ik wel afgaan op die film om een oordeel te vellen over Guantanamo Bay? Zou ik, ook zonder de film, tot zo'n oordeel hebben kunnen komen?
Nu ik de NPR-fragmenten gehoord heb, weet ik zeker van wel. Ik weet ook dat de film van Winterbottom me oprecht heeft aangegrepen. De film van Winterbottom vertelt - zo bewijzen de fragmenten - een waarheid als een koe. De fictionele toevoegingen en de technische middelen die Winterbottom gebruikt om 'zijn' verhaal te vertellen, staan altijd ten dienste van dat verhaal. Ze verhelderen het, creëren een ruimte waarin het kan weerklinken, waarin je als kijker oog in oog komt te staan met die monsterachtige aberratie die Guantanamo Bay is.
Adorno en de monsterlijke machinaties van de rede
En toch moet ik weer denken aan Adorno en zijn instrumentalisering van de rede. "Road to Guantanamo" laat goed zien hoe angst de perfect geoliede geweldmachine overneemt die het Amerikaanse leger en de Amerikaanse inlichtingendiensten zijn. Het gruwelijke is dat nagenoeg alle schakels in die machine denken te weten wat ze aan het doen zijn. Ze kunnen het beredeneren binnen de context van de machine, binnen het kader van de strijd tegen terrorisme. Voor heel wat Amerikaanse soldaten - kijk naar de getuigenissen van de folteraars in Abu Graib - zijn hun handelingen en opvattingen in de eerste plaats logisch. Ze doen wat de rest doet en ze doen het in functie van de natie en de democratie.
"The only thing I know for certain is that these are bad people, and we look forward to working closely with the Blair government to deal with the issue."
(George W. Bush)
In werkelijkheid ligt de zaak net even anders. Want het is geen heldere redenering die de geweldreflex van de Amerikaanse samenleving stuurt, maar een primaire emotie en die is niet zomaar onder controle te krijgen. Alleen zo kun je verklaren dat de Amerikaanse samenleving in staat is om in naam van de democratie concentratiekampen te creëren, kampen die het ultieme symbool van de bescherming van de vrijheid zouden moeten zijn. En zeg niet dat de Amerikaanse intelligentia niet weet wat er in WO II gebeurd is bij de jodenvervolging. Desondanks zullen weer heel wat van de schakels, de gewone mensen die gewoon hun werk doen in dit wrede verhaal net als toen schouderophalend moeten zeggen: "I didn't know." Ich habe es nicht gewust. En het ergste is dat velen onder hen nog gelijk hebben ook.
Reacties
Een reactie posten